مجموعه تخت سلیمان در سال 1382 بهعنوان چهارمین اثر باستانی ایران در یونسکو ثبت شد.
تخت سلیمان یا شهر گنجک (شیز) در 45 کیلومتری شمال شرقی شهرستان تکاب در دره سرسبز در بلندی 3000 متری، سرشار از جاذبه های کم نظیر طبیعی- تاریخی واقع شده و قله 3200 متری بلقیس هم در آنجا قرار دارد.
ویرانه های بجا مانده از آتشکده آذرگُشنَسب؛آتشکده پادشاهان و جنگاوران در اطراف دریاچه ای همیشهجوشان و زیبا با دریاچه ای به عمق حدود 120متر، روی صخره ای سنگی ناشی از رسوبات آهکی دریاچه، میان برج و باروی سنگی، آثار معماری خاص مانند چهار طاقی آتشکده و سازه هایآیینی،نیایشگاه آناهیتا،کاخ های دوران ساسانی و ساختمان هایی مربوط به پادشاهان ایلخانی قرار دارد.
قدمت این منطقه از نظر حضور انسان ها در آن به 3 هزار سال قبل می رسد.این منطقه به عنوان چهارمین اثر ایرانی در میراث جهانی یونسکو به ثبت رسیده است.
در این مجموعه بی نظیر تاریخی آثاریاز اوایل دوره ساسانی تا دوره ایلخانان مغول شناسایی شده است.
روند شكل گیری كوه های رسوبی در منطقه تخت سلیمان روندی طبیعی،مربوط به شكل خاص زمین و نوع املاح موجود در آب چشمه های منطقه است.
این منطقه شهری است که بنا به نوشته های کهن، زادگاه زرتشت است. گیتا نویسان عرب آن را «شیز» گفته اند.گذشتهنگاران رومی و یونانی «گزکا» نوشته اند و حمدالله مستوفی آن را به زبان مغولان «ستوریق» نامیده است. امروزه تمام این اثر را تخت سلیمانمی نامند.
آب دریاچه ی سحرآمیز و باشکوه تخت سلیمان در همه فصل های سال یکسان است و کسی نمی تواند به عمق آن دستپیدا کند.
مجموعه تخت سلیمان در سال 1382 به عنوان چهارمین اثر باستانی ایران در یونسکو ثبت شد و پس از ثبت پرسپولیس، نیایشگاه چغازنبیل و میدان نقش جهان اصفهان در سال 1358 سکوتایران را شکست.
در فاصله 20 کیلومتری تخت سلیمان دریاچه ای سحرآمیز وجود دارد که جزیره ای روی آن شناور است. قطر دریاچه 80 متر و قطر جزیره شناور روی آن 60 متر است.وزش باد،هر روز دو بار این جزیره را از این سو به آن سو جابجا می کند؛نام این جزیره شناور «چملی» است.
در 3 کیلومتری غرب تخت سلیمان،کوه مخروطی میان تهی وجود دارد که هزاران سال پیش، بر اثر وقوع آتش فشان شکل گرفته است. محلی ها این کوه زیبا را زندان سلیمان یا زندان دیو می شناسند. این افراد معتقد هستند حضرت سلیمان دیوهایی که از فرمانش سرپیچی می کردند در این کوه زندانی می کردهاست.
برای رفتن به این منطقه می توانید از مسیرهای زنجان و تکاب حرکت کنید. اگر فقط قصد دیدن تخت سلیمان را دارید از مسیر تکاب بروید. تخت سلیمان 24 کیلومتر بعد از تکاب قرار دارد.
عکس محمد رضا گلزار
کورش کبیر